بررسی ارتباط میان جاذبه‌های گردشگری و کاربری اراضی با استفاده از مدل رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی (مطالعۀ موردی شهر اصفهان)

بررسی وضعیت کاربری زمین در مقاصد گردشگری اهمیت زیادی دارد، زیرا گردشگری یک فعالیت منبع پایه محسوب می‌شود. شناخت عوامل تأثیرگذار بر گردشگری، از جمله خدمات و تأسیسات، کمک شایانی در برنامه‌ریزی گردشگری می‌کند. شهرهای بزرگ و توریستی اغلب با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند. قرارگیری مراکز توریستی در بافت تاریخی و سنتی شهر مشکل را دوچندان کرده است. بنابراین، جهت کاهش و پیشگیری تأثیرات منفی گردشگری لازم است برای تعیین الگوی فضایی توریستی شهر و ساماندهی فضاهای توریستی اقدام و برای تأمین امکانات و خدمات شهری برنامه‌ای جامع تدوین کرد. وجود آثار تاریخی و باستانی فراوان در بافت سنتی و تاریخی شهر اصفهان، این شهر را به یکی از گردشگر‌پذیرترین شهرهای ایران تبدیل کرده است که ‌این خود لزوم برنامه‌ریزی فضایی گردشگری در این شهر را دو‌چندان می‌کند. تحقیق حاضر با هدف برنامه‌ریزی فضایی گردشگری شهر اصفهان با تأکید بر ارتباط میان جاذبه‌های گردشگری و کاربری اراضی انجام شده است و با توجه به قرارگیری جاذبه‌های گردشگری شهر اصفهان در بافت سنتی شهر در پی پاسخگویی به ‌این سؤالات است که الگو و آرایش فضایی جاذبه‌های گردشگری و کاربری‌های اراضی شهر اصفهان چگونه است؟ آیا نظم و الگویی فضایی خاصی وجود دارد؟ جاذبه‌های گردشگری و کاربری‌های اراضی با‌هم در ارتباط‌اند یا به‌صورت تصادفی در فضا پراکنده شده‌اند؟ بنابراین برای پاسخگویی به ‌این سؤالات از شبکۀ شش‌ضلعی به‌منزلۀ واحد پایه برای ترکیب داده‌های اولیه استفاده شده است که ابعاد آن‌ها 500 متر برای قطر شش‌ضلعی در نظر گرفته شده و در‌نهایت همۀ سطح شهر به 2383 شش‌ضلعی تقسیم شد. روش پژوهش توصیفی‌ـ تحلیلی است و برای پاسخگویی به مسئلۀ تحقیق از مدل رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که کشاورزی نرمال‌ ترین شاخص است و اثرگذاری مثبت و منفی آن یکسان است. صنایع بیشترین اثرگذاری مثبت و منفی را به‌صورت هم‌زمان بر جاذبه‌های گردشگری گذاشته‌اند و باید در فضاهایی که اثرگذاری منفی است در برنامه‌ریزی‌های آینده تمهیداتی اندیشیده شود. فضاهای فرهنگی و فضای سبز بیشترین اثرات مثبت و مراکز خدمات درمانی بیشترین اثرات منفی را داشته‌اند. کمترین تأثیرات مربوط به شاخص‌های آموزشی و ادارات است.